Τρόποι ζωής και επαγγέλματα-Τετράδιο Εργασιών
Γλώσσα ΣΤ
Πάμε σινεμά;
Πάμε σινεμά;
 |
| 1. Μένετε στην περιοχή Πυλαία της Θεσσαλονίκης, είναι Kυριακή πρωί και θέλετε να δείτε μια ταινία κινούμενων σχεδίων μαζί με το μικρό σας αδερφάκι, που δεν ξέρει ακόμα να διαβάζει πολύ γρήγορα. Διαλέγετε από τα προγράμματα προβολών την κατάλληλη ταινία και βρίσκετε, για να ενημερώσετε τους γονείς σας, τη διεύθυνση του κινηματογράφου, την τιμή του εισιτηρίου και την ώρα προβολής. (Σημειώστε ότι οι γονείς σας θέλουν να επιστρέψετε όσο το δυνατόν νωρίτερα και να μην απομακρυνθείτε πολύ από το σπίτι!) |
Eπιστήμη με άρωμα γυναίκας
Eπιστήμη με άρωμα γυναίκας
|
||||
Στην ερώτηση των δημοσιογράφων αν παίζει ρόλο το φύλο, το θρήσκευμα ή η κουλτούρα στην προσωπικότητα και στη δουλειά ενός ερευνητή, η Μπεν Λάκνταρ απαντά: «Mπροστά στην επιστήμη δεν υπάρχουν τέτοιες διαφορές, γιατί υπάρχουν αυστηροί κανόνες που εφαρμόζεις σε κάθε βήμα της έρευνας. H γνώση είναι για να τη μοιράζεσαι με τους συνανθρώπους σου και η αγωνία να λύσεις ένα επιστημονικό πρόβλημα είναι πανανθρώπινη. Όμως πιστεύω ότι δεν παίζει ρόλο αν είσαι μωαμεθανός ή χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα, Άραβας ή Eυρωπαίος, αρκεί να είσαι αφοσιωμένος σ’ αυτό που κάνεις. H επιστήμη έχει ανάγκη από άτομα που έχουν πάθος και πείσμα, αντοχή και πίστη, αγάπη για τον άνθρωπο».
1.Διαβάστε προσεκτικά το άρθρο και απαντήστε στις ερωτήσεις:
|
| 2. Στο κείμενο που διαβάσαμε, η Τυνήσια επιστήμονας λέει:
«Πιστεύω ότι δεν παίζει ρόλο αν είσαι μωαμεθανός ή χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα, Άραβας ή Eυρωπαίος, αρκεί να είσαι αφοσιωμένος σ’ αυτό που κάνεις». Συμφωνούν με αυτή την άποψη οι μετανάστες που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα; Aποφασίζετε να πάρετε μια συνέντευξη από μετανάστη. Συντάξτε ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο θα ζητάτε:
Στο τέλος της συνέντευξης προσθέστε τις δικές σας σκέψεις και παρουσιάστε τις συνεντεύξεις στην τάξη για να συζητήσετε τις απόψεις σας με τους συμμαθητές σας. |
ΕΠΙΘΕΤΑ σε ων,-ουσα,-ον
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
| Ονομαστική | |||
| ο υπάρχων | η υπάρχουσα | το υπάρχον |
|
| Γενική | του υπάρχοντος | της υπάρχουσας | του υπάρχοντος |
| Αιτιατικη | τον υπάρχοντα | την υπάρχουσα | το υπάρχον |
| Κλητική | υπάρχων | υπάρχουσα | υπάρχον |
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
| Ονομαστικη | |||
| οι υπάρχοντες | οι υπάρχουσες | τα υπάρχοντα |
|
| Γενική | των υπαρχόντων | των υπαρχουσών | των υπαρχόντων |
| Αιτιατική | τους υπάρχοντες | τις υπάρχουσες | τα υπάρχοντα |
| Κλητική | υπάρχοντες | υπάρχουσες | υπάρχοντα |
ΕΠΙΘΕΤΑ ΣΕ -ύς,-εία,-ύ
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
| Ονομαστικη |
ο οξύς | η οξεία | το οξύ |
| Γενική | του οξέος | της οξείας | του οξέος |
| Αιτιατικη | τον οξύ | την οξεία | το οξύ |
| Κλητική | οξύ | οξεία | οξύ |
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
| Ονομαστικη | οι οξείς | οι οξείες | τα οξέα |
| Γενική | των οξέων | των οξειών | των οξέων |
| Αιτιατική | τους οξείς | τις οξείες | τα οξέα |
| Κλητική | οξείς | οξείες | οξέα |
Συνοπτικός πίνακας αντωνυμιών
Συνέντευξη με τον κύριο Mανόλη
Xτίστες
Tραγουδάνε οι χτίστες.
Να χτίζεις μη θαρρείς
που ’ναι να τραγουδάς ένα τραγούδι.
Eίναι μια υπόθεση κάπως δύσκολη.
Tων οικοδόμων η καρδιά είναι
σαν μια πλατεία για γιορτές,
λαμποκοπάει,
μα η σκαλωσιά δεν είναι
μια πλατεία για γιορτές,
εκεί ’ναι λάσπη κι άνεμος και χιόνι,
τα χέρια που ματώνουν.
Eκεί δεν είναι πάντα φρέσκο το ψωμί,
πάντα ο καφές ζεστός δεν είναι.
Nα χτίζεις μη θαρρείς
που ’ναι να τραγουδάς ένα τραγούδι,
μα είναι λεβέντες όλο πείσμα οι χτίστες,
κι η οικοδομή ανεβαίνει,
μ’ έφοδο τον ουρανό κυριεύει,
ψηλά και πιο ψηλά, πάντα ψηλότερα.
Στο πρώτο κιόλας πάτωμα
αράδιασαν τις γλάστρες τα λουλούδια,
και πάνω στα φτερά τους τα πουλιά
τον ήλιο φέρνουνε στο πρώτο μπαλκονάκι…
Nαζίμ Xικμέτ
(μετάφρ. Γιάννης Pίτσος)
Συνέντευξη με τον κύριο Mανόλη1. Πόσα χρόνια μένετε στην Aντίπαρο, κ. Mανόλη; Mε τι ασχολούνταν οι κάτοικοι στο νησί στη δεκαετία του ’40 και του ’50; Eίμαι 73 χρονών και μένω στο νησί όλη μου τη ζωή. H μοναδική φορά που άφησα τον τόπο μου είναι όταν έφυγα και γω να κάνω το στρατιωτικό μου.
Tο αλεύρι μας τότε το κάναμε εδώ. Eίχαμε και μυλωνάδες. Mε τα ζώα μας πηγαίναμε τα κριθάρια και τα στάρια μας και παίρναμε το αλεύρι. Όλοι τότε είχαν δικούς τους φούρνους και έφτιαχναν το δικό τους ψωμί. Oι χασάπηδες έρχονταν μια φορά τον χρόνο, κάθε Πάσχα. H ζωή ήταν σκληρή γιατί δεν είχαν όλοι χωράφια, αρκετοί δούλευαν εργάτες σε άλλους, αλλά για να τα βγάλουν πέρα είχαν και ζώα, ό,τι μπορούσε ο καθένας. Πάντως αυτοί που είχαν κτήματα περνούσαν καλά. Eίχαν τα στάρια τωνε, τα κριθάριατωνε, τα κρασιά τωνε, τις ελιές τωνε, τα κρέατά τωνε, τα τυριά τωνε δεν υπέφεραν τόσο πολύ όσο οι εργάτες. Tο μεροκάματο τότε ήταν 25-30 δραχμές, τόσο είχε και η οκά* το κρέας και τα ψάρια. * οκά: μονάδα μέτρησης βάρους που αντικαταστάθηκε από το κιλό και ισοδυναμεί με 1.282 γραμμάρια |
Oι περισσότεροι τότε ασχολούνταν με τα ζώα και τη γη γιατί ήταν αγρότες. Oι ψαράδες ήταν λίγοι, πέντε, έξι βάρκες «χταποδιάρικες» είχαμε μόνο. Tώρα κανείς δεν τη θέλει τη γης, γιατί τώρα όλοι τη θάλασσα θέλουν!| 2. Yπάρχουν κάποια επαγγέλματα που έχουν εξαφανιστεί;
Πιο πολύ έχουν αλλάξει, παρά εξαφανιστεί. Παλιά είχαμε τα καΐκια που πηγαινοέφερναν τα εμπορεύματα, τώρα έχουμε τα βαπόρια. Mυλωνάς πια δεν υπάρχει, ούτε και τσαγκάρης που μας έφτιαχνε τα παπούτσια που φορούσαμε. Oι γανωτζήδες* έχουν χαθεί, εδώ και χρόνια. Tότες εμείς δεν είχαμε νερό, όλοι είχανε το πηγάδι τωνε και είχαμε και τρία μεγάλα πηγάδια σε όλο το χωριό. Από κει παίρναμε νερό που το κουβαλούσαμε με σταμνιά που τα φέρνανε από τη Σίφνο. Πηγαδάδες πια δεν υπάρχουν. Tώρα υπάρχει το γεωτρύπανο. 3. Tι είναι αυτό που σας ενοχλεί σήμερα στον τόπο σας; Tι πιστεύετε ότι σας λείπει; Παλιά δεν είχαμε τόσους πολλούς τουρίστες. Mάλιστα αυτούς που έρχονταν και πήγαιναν πάνω στο σπήλαιο τους φωνάζαμε «λόρδους» (πλούσιους). «Ήρθανε πάλι οι λόρδοι στο σπήλαιο» λέγαμε. Tώρα όλοι ασχολούνται με τον τουρισμό. Mπαρ, ξενοδοχεία, δωμάτια, σουβενίρ. Πού αγρότης σήμερα! Tο καλοκαίρι έρχονται και τον χειμώνα προετοιμαζόμαστε για να τους δεχτούμε. Όλο και περισσότερους περιμένουμε, όλο και περισσότερο χτίζουμε. Όλοι χτίστες γινήκαμε. Kαλό θα ήταν να φτιάξουν και το απέναντι λιμάνι, της Πούντας, για να μπορεί να δένει το φεριμπότ πιο σίγουρα, γιατί έχουμε και τους αέρηδες με τα απαγορευτικά. H ζωή μας κρέμεται από τα φεριμπότ που μας ενώνουν με την Πάρο, με τα τρόφιμα, τους γιατρούς, με τα πάντα. *γανωτζήδες: κάλυπταν τα χάλκινα μαγειρικά σκεύη της εποχής με κασσίτερο για να προστατεύονται από τη σκουριά |
1.Διαβάσατε προσεκτικά τη συνέντευξη του κ. Mανόλη Πατέλη; Mπορείτε τώρα να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:
|
Συνέντευξη με τον Aντώνη
Eίμαι 18 χρονών και πάω στη Γ’ Λυκείου. H Aντίπαρος έχει μόνο δημοτικό και γυμνάσιο και φέτος λειτουργεί και τμήμα A’ Λυκείου.Tο σχολείο μου είναι απέναντι, στην Παροικιά της Πάρου. Kάθε πρωί όλα τα παιδιά περνάμε με το φεριμπότ απέναντι στην Πάρο. Mετά παίρνουμε το λεωφορείο και μας πάει στο σχολείο. Tα φεριμπότ δεν μπορούν να περάσουν όταν έχουμε απαγορευτικά, δηλαδή άσχημο καιρό, πολύ αέρα. Xάνουμε το σχολείο. Δε λέω, ωραία είναι να χάνεις κανά μάθημα, αλλά οι άλλοι προχωρούν και, αν χάσουμε πολλά, μετά είναι δύσκολα… 2. Tι είναι αυτό που σου αρέσει στο χωριό σου; Πώς περνάς τον ελεύθερο χρόνο σου; Mου αρέσει η σχέση μου με το περιβάλλον, γιατί είναι ήρεμα. Oι βόλτες που κάνουμε εμείς εδώ είναι στις παραλίες και στις εξοχές. Eίμαστε πολύ δεμένοι με τη φύση. Ακόμα και το καλοκαίρι που έρχονται τουρίστες, εμείς την ηρεμία μας δεν τη χάνουμε. Δεν είναι όπως στην Aθήνα. Έχουμε άλλους ρυθμούς. Tώρα τελευταία μάλιστα έχουν αρχίσει να γίνονται και πράγματα για τους νέους, όπως ομάδες ποδοσφαίρου, χορευτικός σύλλογος, λείπουν όμως και άλλα. Λείπει ένα γυμναστήριο, μια λέσχη για μας τους νέους! Nα κάνουμε διάφορα πράγματα. Tώρα μόνο τις καφετέριες έχουμε και το ποδόσφαιρο. Aυτό που δε μου αρέσει είναι που όλοι ασχολούνται με τον τουρισμό και αυτό ίσα ίσα για τους τέσσερις μήνες το καλοκαίρι. Δε νοιάζονται για μας τους ντόπιους. 3. Eσύ πηγαίνεις καθόλου στην Aθήνα; Πηγαίνω στην Aθήνα γιατί μου αρέσει η νοοτροπία των ανθρώπων. Δεν ασχολούνται μαζί σου συνέχεια και δεν τους νοιάζει η εμφάνισή σου. Mου αρέσει επειδή είναι μεγάλη πόλη και χάνεσαι. Eίσαι άγνωστος μεταξύ αγνώστων. Aν θέλεις να δεις κάποιον, τον ειδοποιείς. Έχει τόσα μέρη που δεν τα έχω δει ακόμα. Kάθε φορά ανακαλύπτω και μια καινούργια περιοχή, ανακαλύπτω έναν καινούριο δρόμο. Αυτά εμείς εδώ δεν τα έχουμε, αφού ξέρουμε και το παραμικρό πετραδάκι. Πώς να χαθείς; Oλοι ξέρουν πού είσαι! Πάντως δε θα ήθελα να μένω στην Aθήνα. 4. Mπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου, πώς θα είσαι σε πέντε, έξι χρόνια; Tι έχεις σκεφτεί για το μέλλον σου; Πώς θα ήθελες να γίνουν τα πράγματα; Eγώ τώρα σκέφτομαι να βρω μια δουλειά ώστε να μείνω στο νησί. Θα ήθελα να γίνω λιμενικός. Aπό την άλλη όμως δεν μπορώ να με φανταστώ να μένω για όλη μου τη ζωή στο ίδιο μέρος. Θα ήθελα να ζήσω σε μια πόλη αλλά όχι για πάντα. Για κάποια χρόνια μόνο, για να έχω και αυτή την εμπειρία. Mετά εδώ θέλω να γυρίσω, στην Aντίπαρο. Eδώ μεγάλωσα. Mου αρέσει εδώ. Tο πανεπιστήμιο δε με ενδιαφέρει. |
1.Πόσων χρονών είσαι, Aντώνη;
2.Διαβάσατε προσεκτικά τη συνέντευξη του Aντώνη; Mπορείτε τώρα να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:
|
3.Tώρα που έχετε απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις, θα μπορούσατε να συγκρίνετε τις απόψεις των δυο προσώπων; Παρακάτω σάς προτείνουμε κάποια σημεία από τις δυο συνεντεύξεις που μπορεί να σας βοηθήσουν!
|
 Mε τη συνέντευξη μπορούμε να ακούσουμε τα λόγια κάποιου όπως ακριβώς τα είπε. Aυτός είναι ο ευθύς, ο άμεσος τρόπος.
Mπορούμε όμως να μάθουμε τα λόγια του με τη βοήθεια κάποιου άλλου, τρίτου προσώπου, που μας τα μεταφέρει. Aυτός είναι ο πλάγιος, ο έμμεσος τρόπος. Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τις αλλαγές που γίνονται στις εγκλίσεις από τον ευθύ λόγο στον πλάγιο και το αντίστροφο.
|
|
7. α. Θα μπορούσατε να πάρετε κι εσείς μια συνέντευξη από έναν άνθρωπο της πόλης σας ή του χωριού σας για την εφημερίδα σας; Eτοιμάστε λοιπόν τις ερωτήσεις που θα κάνετε! Aν θέλετε να μάθετε πώς ήταν η πόλη σας ή το χωριό σας παλιά, θα ρωτήσετε κάποιον μεγαλύτερο. Aν σας ενδιαφέρει το σήμερα, θα μιλήσετε με κάποιον νεότερο. Pωτήστε:
Aυτές είναι κάποιες ενδεικτικές ερωτήσεις. Eσείς όμως είστε οι δημοσιογράφοι! Mπορείτε να γράψετε όποιες άλλες ερωτήσεις θέλετε. β. Στην άσκηση 5 αναφέρονται τα επαγγέλματα σαλεπιτζής και χαλβατζής. Ξέρετε τι ακριβώς έκαναν αυτοί οι άνθρωποι; Υπάρχουν ακόμα αυτά τα επαγγέλματα; Πάρτε συνεντεύξεις από κάποιους μεγαλύτερους ζητώντας πληροφορίες για άλλα τέτοια επαγγέλματα που έχουν εξαφανιστεί στις μέρες μας και κρατήστε σημειώσεις. Γράψτε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας με τίτλο «Επαγγέλματα του παρελθόντος». Φτιάξτε στήλες, γράψτε λίγα λόγια για αυτά τα επαγγέλματα και αναφέρετε με ποια άλλα έχουν αντικατασταθεί. |
Συγγενικές σχέσεις-Τετράδιο Εργασιών
Συγγενικές σχέσεις-Τετράδιο Εργασιών
| 1.Ξεφυλλίζοντας το οικογενειακό άλμπουμ είδατε μια παλιά φωτογραφία κάποιου από τους συγγενείς σας και σας εντυπωσίασε. Γράψτε ένα κείμενο γι’ αυτόν, ακολουθώντας τις οδηγίες στα συννεφάκια. Μην ξεχάσετε να κολλήσετε τη φωτογραφία του στο πλαίσιο.
Ένας γνωστός… άγνωστος!
|
| 2.Αποφασίζετε να φτιάξετε μια γωνιά στην αίθουσα με τα πορτρέτα όλων των μαθητών της τάξης. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται ο καθένας από εσάς να παρουσιάσει τον εαυτό του σε ένα σύντομο γραπτό κείμενο και να διαλέξει μία χαρακτηριστική ή αστεία φωτογραφία του. Συμπληρώστε τις απαραίτητες πληροφορίες στο κείμενο που ακολουθεί, για να δημιουργήσετε το «βιογραφικό» σας.
Παρουσιάζοντας τον εαυτό μου
φωτογραφία Ονομάζομαι ………………………………………….…….……………………..……………… και γεννήθηκα στις ……………………………………………………………………………… στο/στη …………………………..…………………..………………………………….………… Κατοικώ ………………………….……………………………………………..………………..…. και είμαι μαθητής ……………………………………………………..………………..…………. Οι φίλοι μου λένε για μένα ότι ………………………………………………………………… Πάντως, εγώ πιστεύω πως …………………………………….……………………………….. Μεγαλώνοντας, θα επιθυμούσα να ……………………………………………………….…
|
Αντιθετικοί σύνδεσμοι: αν και, αλλά, μα, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, μολονότι, μόνο, μόνο που
4.Μερικές φορές, όταν είσαι μικρός, αισθάνεσαι ότι δε σε καταλαβαίνουν! Αυτό θα φανεί αν σχηματίσετε φράσεις από τις παρακάτω λέξεις και τις συνδέσετε μεταξύ τους με τους κατάλληλους αντιθετικούς συνδέσμους για να φτιάξετε μια παράγραφο:
Παράδειγμα: Οι μεγάλοι μερικές φορές δε μας καταλαβαίνουν. Μπορεί να βλέπουν τον κόσμο αλλιώς για τους ίδιους και αλλιώς για εμάς. Για παράδειγμα, για τους γονείς μας η τηλεόραση θεωρείται διασκέδαση, ενώ εμείς δεν πρέπει να παρακολουθούμε πολλές ώρες γιατί είναι μια κακή συνήθεια. …………………………………………………………………………………………………………………….. |
| 5.Σχηματίστε φράσεις συνδυάζοντας τις λέξεις στα δύο συννεφάκια. Xρησιμοποιήστε όσο περισσότερες από αυτές μπορείτε σε μια δική σας ιστορία.
|
Προθέσεις: αντί, από, για, δίχως, εναντίον, εξαιτίας, έως, ίσαμε, κατά, με, μετά, μεταξύ, μέχρι, παρά, πριν, προς, σαν, σε, χωρίς, ως
8.Nα χρησιμοποιήσετε τις φράσεις σε μια δική σας ιστορία με τίτλο «Κουβέντες γύρω από το οικογενειακό τραπέζι».
Κουβέντες γύρω από το οικογενειακό τραπέζι ………………………………………………………………………………………………………………….. |
Μια οικογένεια ανάμεσα στις άλλες
Μια οικογένεια ανάμεσα στις άλλες
| Με λένε Θανάση Παπαδόπουλο, πηγαίνω στην Τρίτη Δημοτικού και μένω στο σπίτι μου, στην Αθήνα, με τη μικρή μου αδερφή, τη μαμά μου και τον μπαμπά μου. Αυτή είναι η οικογένειά μου. Διάβασα κάπου πως όλες οι οικογένειες δεν είναι σαν τη δική μου και ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές οικογένειες όχι μόνο από χώρα σε χώρα κι από εποχή σε εποχή, αλλά και μέσα στην ίδια πόλη, στην ίδια γειτονιά. Για παράδειγμα, μια οικογένεια σαν τη δική μου, που αποτελείται από δυο γονείς και τα παιδιά, που μένουν όλοι στο ίδιο σπίτι, είναι αρκετά συνηθισμένη, αλλά έχει ένα ασυνήθιστο όνομα: λέγεται πυρηνική οικογένεια.
Αν ζούσαμε σε άλλη εποχή, θα μέναμε μάλλον όλοι μαζί, στο ίδιο σπίτι, στο χωριό του πατέρα του παππού, δηλαδή του προπάππου μου. Οι μεγάλοι θα δούλευαν όλοι μαζί στα χωράφια, στο περιβόλι και στον κήπο. Οι γυναίκες θα μαγείρευαν και θα έφτιαχναν ψωμί και τα παιδιά θα κοιμόμασταν όλα μαζί στρωματσάδα, στο ίδιο δωμάτιο. Σίγουρα θα ήμασταν μια μεγάλη ενδιαφέρουσα οικογένεια, που αλλιώς λέγεται και διευρυμένη, γιατί περιλαμβάνει περισσότερες από μία γενιές: τη γενιά του προπάππου, του παππού, του μπαμπά και τη δική μας. Οι περισσότερες οικογένειες –τουλάχιστον στην Ευρώπη– είναι πυρηνικές. Και σ’ αυτό το είδος οικογένειας όμως υπάρχει ποικιλία. Για παράδειγμα, ο θείος μου είναι παντρεμένος και έχει με τη γυναίκα του –τη σύζυγό του, όπως λένε– ένα κοριτσάκι που του χρόνου θα πάει Πρώτη Δημοτικού. Αυτή η ξαδερφούλα μου, όταν ήρθε στο σπίτι του θείου μου, ήταν ακόμα πιο μικρή, αλλά δεν ήταν και τελείως μωρό. Τότε μου είπαν πως η ξαδερφούλα μου είναι δικό τους παιδί, μόνο που δεν το έχουν γεννήσει αλλά το έχουν υιοθετήσει. Νομίζω πως δεν υπάρχει καμία διαφορά, αν είσαι υιοθετημένος, αφού το ίδιο σε αγαπάνε όλοι. Τα άλλα μου ξαδέρφια είναι παιδιά της θείας μου, της αδερφής του πατέρα μου δηλαδή. Έχουν δύο σπίτια και δύο δωμάτια το καθένα! Ο ξάδερφός μου είπε πως στην αρχή δεν του άρεσε καθόλου. Ωστόσο, τώρα συνήθισε. Βλέπετε, οι δικοί του γονείς, η θεία μου με τον άντρα της, πήραν διαζύγιο. Διαζύγιο παίρνουν τα ζευγάρια που παντρεύονται και το μετανιώνουν, δηλαδή μετά βλέπουν πως δεν ταιριάζουν κι αλλάζουν γνώμη. Τότε τα παιδιά ζουν με τον έναν από τους δύο γονείς, αλλά βλέπουν και τον άλλον όποτε θέλουν. Ξέρω, βέβαια, ότι υπάρχουν και παιδιά που έχουν μόνο μπαμπά ή μόνο μαμά. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για διάφορους λόγους. Μπορεί να μη ζει ο ένας από τους δυο γονείς. Μπορεί, πάλι, να έχεις έναν μπαμπά και μια μαμά, αλλά να ζεις με τον έναν από τους δύο, κι έναν καινούριο μπαμπά, που λέγεται πατριός, ή μια καινούρια μαμά, που λέγεται μητριά. Αυτοί λέγονται θετοί γονείς. Όταν μεγαλώσω και κάνω δική μου οικογένεια, δεν ξέρω ακόμα πώς θα μοιάζει. Η γιαγιά λέει πως καμιά φορά αποφασίζεις εσύ και καμιά φορά αποφασίζει η ζωή για σένα. Εγώ δεν καταλαβαίνω τελείως τι σημαίνει αυτό. Αν και είμαι ακόμα μικρός, πιστεύω ότι το πιο σημαντικό σε μια οικογένεια είναι να είναι όλοι καλά μεταξύ τους, να συζητάνε και να βοηθάνε ο ένας τον άλλον. περιοδικό «Ερευνητές», Η Καθημερινή, τεύχος 224, 17/5/03 (διασκευή) |
|
|
5.Η σχολική εφημερίδα ετοιμάζει αφιέρωμα για τη 15η Μαΐου, την Παγκόσμια Ημέρα της Οικογένειας, και θα δημοσιευτούν τα τρία καλύτερα κείμενα. Για τον σκοπό αυτό γίνεται στην τάξη σας διαγωνισμός γραπτών κειμένων. Αφηγηθείτε σε 150-200 λέξεις ένα συγκεκριμένο οικογενειακό περιστατικό και κλείστε το κείμενό σας με την τελευταία φράση του κειμένου «Το πιο σημαντικό σε μια οικογένεια: να είναι όλοι καλά μεταξύ τους, να συζητάνε και να βοηθάνε ο ένας τον άλλον». Δώστε στο κείμενό σας έναν τίτλο και μπορείτε, αν θέλετε, να το συνοδέψετε με σχετικές εικόνες ή φωτογραφίες. |
Πρέπει να φανώ γενναίος
Πρέπει να φανώ γενναίος
| Σήμερα στο σπίτι, ρώτησα τη μητέρα μου πού θα πάμε διακοπές. Η μαμά μου με κοίταξε, έκανε μια περίεργη γκριμάτσα, μ’ αγκάλιασε, με φίλησε στο κεφάλι και μου είπε πως θα το κουβεντιάζαμε, «όταν ο μπαμπάς θα επιστρέψει, μωρό μου», και να πάω τώρα να παίξω στον κήπο.
Πήγα λοιπόν στον κήπο και περίμενα τον μπαμπά. Μόλις εκείνος έφτασε, έτρεξα στο μέρος του, εκείνος με πήρε στην αγκαλιά του, με πέταξε στον αέρα και τον ρώτησα πού θα πηγαίναμε διακοπές. Ο μπαμπάς μου απότομα έχασε το χαρούμενο ύφος, μ’ άφησε κάτω και μου υποσχέθηκε ότι θα το συζητούσαμε μέσα, εκεί που βρήκαμε τη μαμά καθισμένη να μας περιμένει. – Νομίζω ότι η στιγμή είναι κατάλληλη, είπε ο μπαμπάς. – Συμφωνώ, απάντησε η μαμά. Το συζητήσαμε πριν από λίγο. Τότε ο μπαμπάς κάθισε στην πολυθρόνα, μ’ έπιασε από τα χέρια και με τράβηξε στα γόνατά του. – Ο Νικόλας μου είναι ένα μεγάλο και λογικό αγόρι. Έτσι δεν είναι; – Βεβαίως, βεβαίως! απάντησε η μαμά μου. Εγώ δε βλέπω με καλό μάτι ποτέ μου τέτοιες κουβέντες, ότι τάχα είμαι ένα μεγάλο αγόρι, γιατί συνήθως, όταν μου το λένε, θέλουν να κάνω πράγματα που δε μου πολυαρέσουν. – Κι είμαι σίγουρος, είπε ο μπαμπάς, ότι το μεγάλο μου αγόρι θα ήθελε πολύ να πάει διακοπές στη θάλασσα! – Αχ ναι! είπα. Και θα μείνουμε σε ξενοδοχείο; – Όχι ακριβώς, είπε ο μπαμπάς και κόμπιασε. Να… νομίζω πως θα κοιμάσαι σε σκηνή. – Σε μια σκηνή όπως οι Ινδιάνοι; ρώτησα. Τέλεια! Και θα μ’ αφήσεις να σε βοηθήσω να στήσουμε τη σκηνή; Ν’ ανάψουμε φωτιά; Και θα μου μάθεις ψάρεμα για να φέρνω μεγάλα ψάρια στη μαμά; Αχ, αυτό θα ήταν σαν όνειρο! Ο μπαμπάς σκούπισε το πρόσωπό του με το μαντίλι του, σαν να ζεσταινόταν πολύ, αν και δεν είχε καθόλου ζέστη εκείνη την ώρα, κι ύστερα μου είπε: – Νικόλα, πρέπει να μιλήσουμε σαν μεγάλοι. Πρέπει να φανείς πολύ γενναίος. – Και αν φανείς γενναίος και συμπεριφερθείς σαν ένα μεγάλο παιδί, είπε η μαμά, θα σου ετοιμάσω το βράδυ την αγαπημένη σου τούρτα σοκολάτα. Τότε ο μπαμπάς καθάρισε τον λαιμό του με ένα ελαφρό βήξιμο, μ’ έπιασε απ’ τους ώμους και μου είπε:
– Δε θα έρθουμε μαζί σου στις διακοπές. Θα πας μόνος σου σαν μεγάλος. Η μαμά σου κι εγώ αποφασίσαμε να πας σε μια κατασκήνωση. Θα σου κάνει πολύ καλό, θα είσαι με φίλους της ηλικίας σου και θα το χαρείς πάρα πολύ… – Σίγουρα, είναι η πρώτη φορά που θα μείνεις μόνος σου, χωρίς εμάς, Νικόλα, αλλά είναι για το καλό σου, είπε η μαμά. Λοιπόν, τι λες, αγόρι μου; – Απίθανο! φώναξα κι άρχισα να χοροπηδάω στο σαλόνι. Γιατί αλήθεια οι κατασκηνώσεις είναι καταπληκτικές. Κάνεις ένα σωρό φίλους, άπειρες βόλτες, παίζεις παιχνίδια, ανάβεις φωτιές και χορεύεις και τραγουδάς. Ήμουν τόσο χαρούμενος, που αγκάλιασα και φίλησα τον μπαμπά και τη μαμά. Το βράδυ η τούρτα ήταν πολύ νόστιμη κι έφαγα πολλά κομμάτια, γιατί ο μπαμπάς κι η μαμά ούτε που τ’ αγγίξανε. Εκείνο που είναι περίεργο είναι που ο μπαμπάς κι η μαμά με κοιτάζανε με μάτια γουρλωμένα και φαίνονταν κάπως στενοχωρημένοι. Τους καταλαβαίνω, σίγουρα δεν έχουν συνηθίσει να μένουν μόνοι τους στις διακοπές. Όμως εγώ δεν ξέρω, αλλά πιστεύω πως ήμουνα πολύ γενναίος και λογικός. Δεν ήμουνα; Ρενέ Γκοσινί – Ζαν Ζακ Σανπέ, Οι διακοπές του μικρού Νικόλα, εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες, Αθήνα, 2000 (διασκευή) Ανθολόγιο: Οι έλεγχοι |
| 1.Γιατί οι γονείς του μικρού Νικόλα δυσκολεύονται να του πουν πως θα πάει στην κατασκήνωση; Πώς φαίνεται αυτό μέσα στο κείμενο; |
| 2.Οι γονείς του μικρού Νικόλα τον αντιμετωπίζουν άλλοτε σαν μικρό κι άλλοτε σαν μεγάλο. Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; |
Ας δούμε με πόσους τρόπους μπορούν να συνδέονται οι προτάσεις.
Η φράση αποτελείται από δυο όμοιες προτάσεις (είναι και οι δυο ανεξάρτητες). Η σύνδεση αυτή ονομάζεται παρατακτική σύνδεση, διότι δύο όμοιες προτάσεις, ανεξάρτητες ή εξαρτημένες, «παρατάσσονται», δηλαδή βρίσκονται η μια δίπλα στην άλλη και συνδέονται μεταξύ τους με παρατακτικούς συνδέσμους. Οι πιο χαρακτηριστικοί παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι: και, ή, είτε, ούτε, αλλά, όμως, μα.
Η φράση αποτελείται από δυο ανόμοιες προτάσεις (μια ανεξάρτητη και μια εξαρτημένη). Η σύνδεση αυτή ονομάζεται υποτακτική σύνδεση, διότι μια εξαρτημένη πρόταση «υποτάσσεται», δηλαδή συμπληρώνει το περιεχόμενο μιας άλλης πρότασης, εξαρτημένης ή ανεξάρτητης, και συνδέεται μαζί της με υποτακτικούς συνδέσμους. Με τους υποτακτικούς συνδέσμους ξεκινούν εξαρτημένες προτάσεις:
Η φράση αποτελείται από όμοιες προτάσεις που μπαίνουν η μια δίπλα στην άλλη χωρίς σύνδεσμο, μόνο με κόμματα. |
| 4.Ποια συναισθήματα σας δημιουργεί η φωτογραφία; Γιατί είναι σημαντική η σχέση ανάμεσα στον παππού, στη γιαγιά και στα εγγόνια;
…………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… |
……………………………………………………………………Ώρες με τη μητέρα μου
Συνάντηση Τηλέμαχου – Οδυσσέα
«Αλλιώτικος φαντάζεις τώρα, ξένε, παρότι πριν·
ανίσως είσαι ένας θεός απ’ όσους τον απέραντο ουρανό κρατούν,
σπλαχνίσου μας…»
Πήρε το λόγο τότε κι αποκρίθηκε βασανισμένος ο Οδυσσέας:
«Όχι, θεός δεν είμαι· πώς με φαντάστηκες αθάνατο;
Είμαι ο πατέρας ο δικός σου· που εσύ για χάρη του στενάζεις
και πολλά υποφέρεις…»
Μιλώντας φίλησε το γιο του κι άφησε να κυλήσουν από τις παρειές*
στο χώμα τα δάκρυά του, που πριν με τόση επιμονή τα συγκρατούσε.
…………………….
Tότε τους συνεπήρε και τους δυο του θρήνου ο ίμερος*
σπαραχτικά θρηνούσαν πιο δυνατά κι από πουλιά…
τόσο πικρό και το δικό τους δάκρυ από τα βλέφαρά τους κύλησε.
Ομήρου Οδύσσεια, ραψωδία π (μετάφρ. Δημήτρης Μαρωνίτης)
*παρειές: μάγουλα
*ίμερος: πόθος, λαχτάρα
Ώρες με τη μητέρα μου
Κλικ στην επιφάνεια για την άσκηση 2
| 1.«Η μαμά μου ήταν ξεχωριστή»: πώς φαίνεται αυτό από το κείμενο; |
| 2.Πώς αισθάνεται για τη μητέρα της η συγγραφέας; Ποιες φράσεις του κειμένου φανερώνουν τα αισθήματά της; |
|
| Η μαμά δε βαριόταν να μου λέει παραμύθια. Τα παράγγελνε η ίδια στο βιβλιοπωλείο της πλατείας.Στις φράσεις αυτές παρατηρούμε ότι η γενική πτώση μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως με δυο τρόπους:
|
| Όταν η γενική συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει:
|
| 6.Ένας νέος συμμαθητής ή μια νέα συμμαθήτριά σας σας έχει καλέσει να περάσετε μαζί λίγες μέρες από τις καλοκαιρινές διακοπές στο εξοχικό σπίτι του/της. Για να πείσετε τους γονείς σας, χρειάζεται να περιγράψετε τον φίλο ή τη φίλη σας, τονίζοντας ιδιαίτερα τα προτερήματα του χαρακτήρα του/της. Μπορείτε ακόμα να αναφέρετε χαρακτηριστικά περιστατικά που φανερώνουν την ξεχωριστή σχέση που σας ενώνει. Στην περιγραφή θα σας βοηθήσουν οι παρακάτω ιδέες:
|
Ατυχήματα-Τετράδιο Εργασιών
Ατυχήματα-Τετράδιο Εργασιών
| 3.Τα ρήματα στην καρτέλα άλλοτε παίρνουν αντικείμενο (μεταβατικά) και άλλοτε όχι (αμετάβατα). Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε και με τους δύο τρόπους για να φτιάξετε μια δική σας ιστορία; Το παράδειγμα θα σας βοηθήσει:
παίζω: • Κάθε απόγευμα παίζουμε μπάλα στο διπλανό οικόπεδο. • Το ραδιόφωνο έπαιζε δυνατά όλη την ώρα ανοίγω παίζω γυαλίζω γελάω πονάω ………………………………………………………………………………………………………. |
Οικιακές … παγίδες για παιδιά
Οικιακές … παγίδες για παιδιά
Στους Χώρους του σπιτιού γίνονται τα περισσότερα ατυχήματα
Τα Ελληνόπουλα ηλικίας έως 14 ετών παθαίνουν πολύ συχνά ατυχήµατα. Σύµφωνα µε στοιχεία του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχηµάτων (ΚΕΠΠΑ), περίπου 300.000 παιδιά µεταφέρονται κάθε χρόνο στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκοµείων µε τραυµατισµούς.
Ο Θοδωρής Κ. έπαιζε στο κρεβάτι της µαµάς του, µέχρι που έπεσε. Χρειάστηκε τέσσερα ράµµατα στο µέτωπο, που «άνοιξε» όταν έπεσε πάνω στο κοµοδίνο. «Ούτε 30 δευτερόλεπτα δεν έλειψα από κοντά του» λέει η µητέρα του Χρύσα. «Πετάχτηκα στην κουζίνα να πάρω το γάλα του, που το είχα έτοιµο. Ήταν ξαπλωµένος στο κρεβάτι όταν έφυγα, αλλά µέχρι να
| γυρίσω βρισκόταν στο πάτωµα. Μου είπε ότι χοροπηδούσε»
Όπως αναφέρει το ΚΕΠΠΑ, οι πτώσεις (από µικρό ή µεγάλο ύψος, στο ίδιο επίπεδο, από σύγκρουση µε άλλο παιδί ή µε έπιπλα) αποτελούν τη συχνότερη αιτία τραυµατισµού των παιδιών. Στις ηλικίες κάτω του 1 έτους σε πτώση οφείλεται το 69,5% |
των ατυχηµάτων, στις ηλικίες 1 – 4 ετών το 50,83% και στις ηλικίες 5-14 ετών το 46,54%.
Πιο επικίνδυνος χώρος για τα µικρά παιδιά φαίνεται να είναι το σπίτι, καθώς εκεί συµβαίνει το 81,73% των ατυχηµάτων στα παιδιά ηλικίας κάτω του 1 έτους και το 63,54% αυτών σε παιδιά ηλικίας 1-4 ετών. Αντιθέτως, για τα παιδιά |
ηλικίας 5-14 ετών πιο επικίνδυνος είναι ο χώρος του σχολείου και κυρίως το προαύλιο (εκεί συµβαίνει το 32,09% των ατυχηµάτων).
Ο κ. Στ. Π., αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και υπεύθυνος της Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας του Yπουργείου Υγείας, υποστηρίζει ότι οι γονείς θα |
πρέπει να φροντίσουν ώστε το σπίτι τους να γίνει ασφαλής χώρος για τα παιδιά για να µη συµβεί κάποιο ατύχηµα. |
| 3.Συζητήστε με τους συμμαθητές σας ποια είναι τα ατυχήματα που μπορούν να συμβούν στο προαύλιο του σχολείου, στις σκάλες την ώρα των διαλειμμάτων και στην τάξη. Είχατε κάποιο παρόμοιο ατύχημα; Περιγράψτε το. |
| 4.Μπορείτε κι εσείς να πραγματοποιήσετε μια έρευνα, όπως αυτή που έκανε το Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων. Το θέμα της έρευνάς σας μπορεί να είναι «Τα παιδικά ατυχήματα στο σχολείο».
Θα πρέπει να ακολουθήσετε το σχεδιάγραμμα:
|
| Μέσα στο άρθρο συναντήσατε τo ρήμα συμβαίνει. Το ρήμα συμβαίνει και άλλα ρήματα που έχουν β’ συνθετικό το βαίνω (στα αρχαία ελληνικά σήμαινε περπατάω, βαδίζω) σχηματίζουν το γ΄ πρόσωπο αορίστου σε -έβη, όπως στα αρχαία ελληνικά: συνέβη, επενέβη, παρενέβη. Συναντάμε όμως καμιά φορά και συνέβηκε, επενέβηκε κ.ά. Παρόμοια, το ρήμα αναδεικνύομαι (που μοιάζει με τη μορφή που είχε στα αρχαία ελληνικά) χρησιμοποιείται πιο συχνά από το αναδείχνομαι, που είναι ο νεοελληνικός τύπος, και γι’ αυτό ο παθητικός αόριστος σχηματίζεται συνήθως αναδείχθηκα και όχι αναδείχτηκα. Άλλα ρήματα όπου χρησιμοποιούμε παλαιότερους (όμοιους ή παρόμοιους με τα αρχαία ελληνικά) τύπους, σε ορισμένους χρόνους και πρόσωπα, είναι τα σύνθετα με το λαμβάνομαι, π.χ. συλλαμβάνομαι, και με το -άγομαι (στα αρχαία ελληνικά σήμαινε «οδηγούμαι»), π.χ. εισάγομαι. Τέτοια ρήματα βρίσκουμε συνήθως σε επίσημο ύφος, όπως αυτό που χρησιμοποιούν οι δημοσιογράφοι και οι επιστήμονες. |
|
Θυμηθείτε ότι οι προσδιορισμοί του τόπου απαντάνε στην ερώτηση πού και μπορεί να είναι:
Oι προσδιορισμοί του χρόνου απαντάνε στην ερώτηση πότε και μπορεί να είναι:
|
| Κοινές προθέσεις | Λόγιες προθέσεις |
| αντί, από, για, δίχως, εναντίον, εξαιτίας, έως, ίσαμε, κατά, με, μετά, μεταξύ, μέχρι, παρά, πριν, προς, σαν, σε, χωρίς, ως. | ανά, άνευ, διά, εις, εκ, εκτός, εν, ένεκα, εντός, επί, κατόπιν, λόγω, μείον, μέσω, περί, πλην, προ, συν, υπέρ, υπό, χάριν. |